De nieuwbouw van ‘Het Buyten’ in Wijthmen heeft voor enige tijd geleden de namen van de straten in dit bouwplan bekendgemaakt. We zien op het bovengenoemde stratenplan de namen van deze nieuwe wegen. Wat is nu de achtergrond die de gemeente Zwolle hanteerde om aan deze straatnamen de voorkeur te geven?
Het antwoord hierop is dat de namen van deze straten nauw verbonden zijn met enkele historische erven in Wijthmen. Hiervan kennen we er velen in onze omgeving, oude boerderijen die soms al meer dan honderd jaar oud zijn en in veel gevallen nu helemaal aan de moderne tijd aangepast. Deze boerderijen hebben vaak een andere bestemming gekregen dan die van het boerenbedrijf.De gemeente Zwolle hakte jaren geleden al met hetzelfde bijltje als er een straatnaam nodig is bij de toegangsweg naar de Wijthmenerplas aan de zijde van de Valkenbergweg. Men noemde deze weg na het oude boerenerf Hoeksboer. Men kwam zo uit op het Hoekserpad, dat overgaat richting Heinoseweg in de Hoekserlaan.
Deze historische erven zijn te vinden vanaf de rand van de Wijthmenerplas, langs de Erfgenamenweg, Herfterlaan tot de oude bouwkern van Wijthmen uit begin 60e jaren. Verder langs de Heinoseweg en in de buurt van de Hoevenbrug.
Enkele erven als Hoekseboer bij de Wijthmenerplas, het erf Homberg en het erf Nijboer zijn in de loop der tijd verloren gegaan.
Hieronder is een overzicht gegeven met enkele wetenswaardigheden van deze boerderijen die in het stratenplan worden genoemd. De aangegeven nummeringen verwijzen naar deze boerderijen aangegeven op de kaart.
Kaart 2 -Overzicht genummerde historische erven geprojecteerd op een kaart uit 2018-
21 Vonderman
Ligging op de Stramp esch en dekzandrug langs een voormalig pad dat langs de es liep. Heeft voor een hoeve/huis een relatief grote tuin.
22 Nijboer
Bij de oudere bewoners van Wijthmen beter bekend als de boerderij van Gait de Grutter.
Op de kaart aan de rechterzijde de voormalige boerderij, links aan de overzijde van de weg de schaapskooi en twee hooibergen. Ligging op de Stramp esch en dekzandrug op een kruising van wegen over de es.
Nijboer kan verwijzen naar ‘Nieuwe boer’ dus mogelijke (kamp)ontginning van latere datum.
Dit erf bestaat niet meer, was gesitueerd tussen de erven Vonderman en Homburg.
24 In den Enk
Ligging bij de T splitsing van de Oude Weg/Poepenpad en de Heinoseweg (N35). Ligging op dekzandvlakte.
Tegenwoordig is de boerderij vlak bij de Hoevenbrug gesplitst in twee wooneenheden en geen boerenbedrijf meer.
25 Brunink
Gelegen op de punt van de Oude Weg en de Nieuwe Wetering. Ligt in nabijheid oude Hoevenbrug.
Ligging op dekzandvlakte dus waarschijnlijk van jongere datum dan de bebouwing op de dekzandruggen. De boerderij is al geruime tijd een woonhuis met een bedrijf.
26 Homberg
Ligging Stramp esch op dek zandrug (mogelijk op lokale verhoging). Aan het voormalig pad langs Stramp Esch.
Berg verwijst naar een hogere ligging op de dekzandrug. Voor de realisatie van het nieuwbouwplan “Het Buyten” is deze boerderij helaas niet in het plan opgenomen en in 2024 afgebroken. We kennen in Herfte-Wijthmen deze boerderij van haar laatste bewoners: de familie Diepman aan de Erfgenamenweg
27 Konstapel
Ligging op flank dekzandrug langs de Erfgenamenweg, deze boerderij is beter bekend als de boerderij van de hier vroeger wonende familie Vosman. Deze boerderij is in andere handen overgegaan en al jaren haar functie van boerenbedrijf verloren.
**** Kijk ook eens naar onze gepubliceerde historische werkzaamheden door op deze link te klikken***
Bronnen: