Om voor historisch Wijthmen een geschiedenis te beschrijven van de Wijthmense zangvereniging Zanglust was voor mij een hele uitdaging, maar ook een eervolle opgave. Ik kende deze vereniging enkel alleen van het bezoeken van enkele kerstsamenzang diensten, ieder jaar gehouden in de kerk in Wijthmen net voor kerstmis. Nee echt kende ik deze vereniging Zanglust niet, wel voelde ik een enthousiasme want zij moest toch wel geschiedenis geschreven hebben in haar bijna 70e-jarig bestaan. Het eerste voorzichtige contact met de vereniging werd meer dan vier jaar geleden gelegd. Toen eigenlijk alleen met een geheel vrijblijvende vraag, iets in de trant van: “Moet er niet eens de geschiedenis van jullie zangvereniging worden beschreven? ” Het zou jammer zijn dat al deze wetenwaardigheden in de tijd verloren gaan! (Noot: In 2023 leven er nog slecht acht leden van de zangvereniging.)
Het antwoord op deze vraag was bevestigend. Na dit kleine gesprekje volgde er enkele jaren van stilte en het laten bezinken.
Ergens in 2020 was ik aanwezig bij een verjaardagspartij in het plaatselijk café “De Mol ”in Wijthmen waar we elkaar weer troffen. We hebben daar spijkers met koppen geslagen. Ik kreeg diverse documenten van de zangvereniging die nog beschikbaar waren en vond aanvullende informatie uit de diverse media en andere bronnen.
Bij het lezen van de stukken en bij de onderzoeken kom ik enkele bijzondere aanvullingen tegen. Bij de diverse jubilea van Zanglust geven de diverse voorzitters graag een overzicht van de geschiedenis van hun vereniging. Iemand had ooit iets beschreven en elk jubilea werd ditzelfde stuk weer gebruikt met een aanvulling van gegevens van het dan nieuwe jubileum. Zo is de oprichting van de vereniging vastgesteld op 1937, in een krantenbericht uit 1926 zien we dat er ook al een vorm van zang aanwezig is waarbij ook de naam van deze vereniging wordt gebruikt. Hier is aan te nemen dat de eerste stapjes werden gezet die uiteindelijk tot de stichting van de vereniging hebben geleid. Ook tijdens de 2e wereldoorlog zou Zanglust nooit actief zijn geweest, het tegendeel is echter waar.
De vereniging is in 2006 opgeheven, maar had bijna 70 jaar kunnen bestaan. In het begin omdat er in Wijthmen niets voor handen was om de vrije tijd door te brengen, hierdoor ontstond een hechte samenhang van mensen die elkaar al jaren kenden, die samen de liefde voor zang en muziek hadden. Vele namen van leden passeren in deze geschiedenis de revue. Namen van mensen die misschien in de vergetelheid zijn geraakt komen zich hier weer even presenteren. Mensen met hun bijzondere inspanningen en verdiensten voor de vereniging en voor de samenleving van Wijthmen.
Als deze geschiedenis enigszins een succes kent, zal dit in grote mate te danken zijn aan mevrouw Zwanny Blokzijl-Sulman. Zij is vele jaren bij Zanglust actief geweest en in diverse functies bij de vereniging aanwezig. Natuurlijk ten eerste als zangeres, maar ook als penning meester en voorzitter. Zij is een drijvende en inspirerende kracht achter deze zangvereniging in de vele jaren van haar lidmaatschap. Zwanny droeg veel materiaal aan en corrigeerde de fouten tijdens het proeflezen die ik in mijn enthousiasme of onwetendheid had gemaakt. Ook andere betrokkenen wil ik graag bedanken voor de gesprekjes die we terloops hebben gehad over deze vereniging.
Ik hoop voor u, geachte lezer, dat deze bijdrage uw kennis van de geschiedenis van onze buurschappen mag helpen vergroten.
Gerard Hülsmann
Wijthmen, 1 maart 2023
Wijthmen begin van de 20e eeuw. Een klein dorpje vlakbij de grote stad, in die tijd op ongeveer een uur loopafstand. Wijthmen [1] bestaat uit niet meer dan een handjevol boerderijen, met hier en daar een arbeiderswoninkje. In totaal over het gehele gebied een kleine 75 [2] wooneenheden tellende, vaak te bereiken over een zandweg met aan weerszijden uitgestrekte rogge- en
grasvelden. Langs de Almelose straatweg, de route naar Twente en het Duitse achterland, is de feestelijke opening van een religieus gebouw. Het Rehoboth kerkje [3] (wijklokaal), centraal gelegen in de driehoek Zwolle, Dalfsen Heino. Het is zeven mei 1911, een zonnige dag. Veel mensen zijn hiernaartoe gekomen om maar aanwezig te kunnen zijn voor de opening van dit kerklokaal. Niet alle bezoekers kunnen in dit kleine gebouwtje plaatsnemen, velen kunnen door de openstaande ramen de feestelijke festiviteiten volgen.
De openingsspeech wordt uitgesproken door Dominee Visser uit Zwolle.
Met de opening van dit kerklokaal is onbewust de basis gelegd die zullen leiden tot het ontstaan van een koor dat bijna 70 jaar zal bestaan. In deze prille beginfase is het nog niet mogelijk om een volwaardig koor te lanceren zoals we deze later zullen kennen.
Nee, mensen zingen samen tijdens vieringen en worden nog niet ondersteund door een koor. In de loop der tijd is er soms een zangondersteuning aanwezig uit de voorgenoemde driehoek. Langzaam ontwikkelt Zanglust zich in deze tijd en zal de puzzel op de plaats vallen.
Misschien vormde zich in deze tijd al een kleine groep, maar van een vereniging of beter gezegd van een eigen (koor) organisatie is lange tijd nog geen sprake. Onze eerste kennismaking met Zanglust lezen we in de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant van 4 maart 1926 in een advertentie over een uitvoering in lokaal Rehoboth. We moeten toch nog ruim 10 jaar wachten eer er initiatieven genomen worden tot de oprichting van een regulierkoor. Wijthmen is in deze tijd een kleine samenleving, er zijn weinig of geen middelen aanwezig om samen vrije tijd door te brengen of samen een hobby te beoefenen. Gedachten gaan dan uit naast de dagelijkse werkzaamheden iets van ontspanning, iets van vermaak te bieden aan dit protestante inwoners deel van Wijthmen. Wijthmen is tegen het einde van de jaren dertig rijp geworden om in deze leegte te voorzien. Maar welke richting zou je willen kiezen om de bewoners deze ontspanning te kunnen bieden? Willem Boeve[4] en Jan Smit [5], beiden wonende in Wijthmen, hebben daar wel een gedachte over. Wijthmen had dus zoals we hiervoor al noemde het gebouw Rehoboth, was het dan niet het makkelijkste om juist daar een aansluiting te verkrijgen bij het in de steigers staande zangkoor met haar groepje zangers?
Dit tweetal neemt het initiatief en komt tot de oprichting van een zangkoor, waarbij niet alleen zang de boventoon zal voeren. Ook toneeluitvoeringen, inschrijvingen voor zangwedstrijden, groepsuitjes en andere initiatieven, zoals we later zullen zien, komen in het draaiboek te staan.
Zanglust zal geen traditioneel kerkkoor zijn, wekelijkse uitvoeringen staan niet op het programma. Dit initiatief blijkt een positieve invloed te hebben op de bewoners van het buurtschap. De aanmeldingen die binnen enkele weken binnenkomen lopen op tot maar liefst 27 leden, een behoorlijk aantal voor de kleine Wijthmense gemeenschap.
De naam voor het zangkoor noemt men de “Christelijke vereniging Zanglust,” [6] de vereniging ziet haar levenslicht op 15 maart 1937.
Het koor is echter niet toegankelijk voor iedereen in de buurtschap, maar geheel in het toenmalige gedachtegoed, alleen beschikbaar voor iedereen van protestants-christelijke gezindte. Onder leiding van Zanglust eerste dirigent, de uit Zwolle afkomstige heer Beumer [7] worden de repetities aangevangen.
De organisatiestructuur van de vereniging is in deze jaren na de oprichting van 1937 tot 1954 niet duidelijk door ontbrekende of verloren gegane stukken. De bestuurssamenstelling kennen we niet, maar het is wel zichtbaar dat het bestuur aan de weg timmert.
Zij liet een tweetal groepsfoto’s maken eind jaren dertig, waarop we zien dat de vereniging een forse groei doormaakt en komt al uit op een totaal van 43 leden.
De oorlogsjaren[8] waren niet de jaren waarin de vereniging tot een goede ontplooiing kon komen. Goed, we hadden toch te maken met de Duitse bezetting! Dit bracht vele ongemakken met zich mee. Optredens en repetities brachten toch wel enige risico’s met zich mee.
Jan Willem Bartels – de latere voorzitter – schrijft hierover in zijn dagboek, gemaakt in de laatste acht maanden voor de bevrijding.
“In de afgelopen vier en een half jaar zijn veel mannen tijdens razzia’s in de omgeving (Lenthe) weggehaald om voor de Duitsers allerlei klusjes te klaren.”
Voor de zekerheid had hij een schuilplaats gemaakt in het hooi op zolder, ook moest hij weleens verschuilen op het land of in de kletsnatte koude bossen als de grond te heet onder zijn voeten werd. Toch had de vereniging tijdens deze donkere oorlogsjaren toch wel enkele activiteiten in haar agenda staan.
In april 1940 is er dan de voor ons eerste bekende ledenvergadering.
Na verkiezing neemt in het bestuur plaats de heer Ab Kok, hij zal de taak van voorzitter op zich nemen, initiatiefnemer Jan Smit is de secretaris en de heer D. Rietberg is bereid het penningmeesterschap te aanvaarden.
Bijna gelijktijdig na de ledenvergadering in april 1940 wordt dit prille bestuur geconfronteerd met het overlijden van lid Johan Lindeboom, hij is dan slechts 21jaar oud.
Op woensdag 19 en donderdag 20 maart 1941 is er het eerste bekende optreden van Zanglust tijdens de oorlog in het gebouw Rehoboth. Dit gebouw is niet het huidige bekende gebouw Rehoboth in Wijthmen, maar een (houten) lokaal waarschijnlijk op dezelfde plaats of vlakbij in de buurt.
Het concert vindt onder buitengewone publieke belangstelling plaats onder leiding van de dirigent G. Lans. Onder zijn leiding worden zangnummers ten gehore gebracht als “Avond klokken” en “Geloof zij God”. De pers is lovend over de goede vertolking van deze liederen en weet dat er geen twijfel bestaat dat Zanglust bij meer oefening nog vele successen zal behalen onder leiding van haar huidige dirigent. We zien hier ook voor het eerst dat er naast zang ook ruimte is voor samenspraken (tweegesprekken) en voordrachten.
Smakelijk wordt er die avonden gelachten om de samenspraak “Met vakantie” en de spelers verdienen hier allen lof meldt de pers. We komen hier voor het eerst de heer Lans tegen als dirigent van het koor, hij is de opvolger van dirigent Beumer, die zanglust ergens in de beginjaren heeft verlaten.
In het volgende jaar is er wederom een uitvoering en wel op 4 en 5 maart 1942, wederom in het gebouw Rehoboth getuige de advertentie. Deze uitvoering wordt om niet bekende redenen toch één week later gehouden. De krant is hier ook lovend over de zangverrichtingen van de zangvereniging, nog steeds onder leiding van de dirigent de heer G.J. Lans. Theoloog kandidaat dhr. J. Rook leidt de aanwezigen door deze avond.
Een belangrijk deel van de avond wordt in beslag genomen door het toneelstuk ” De zoon van de Smit.” Dit toneelstuk werd zeer goed op de planken gebracht meent de krant. Maar de krant heeft toch enkele kritische kanttekeningen en wel dat het te betreuren valt dan niet allen hun rol voldoende kenden. Een uitzondering hierop is er gemaakt voor mejuffrouw Boeve, die als vrouw van de Smit van Straten, vlot spel te zien gaf. Om wat gelden binnen te halen voor de onkosten is er een verloting georganiseerd.
Op Hemelvaartsdag 14 mei van hetzelfde jaar is Zanglust aanwezig bij de feestelijke herdenking van het 20e-jarig bestaan van “De Ring Zwolle van Christelijke zang- en Oratoriums verenigingen.” [9]
Bij deze vereniging gaat Zanglust in de toekomst nog vaak aan de georganiseerde zangconcoursen deelnemen met vaak een goed resultaat. Een krantenbericht van 16 juni 1942 bericht deze deelname bij theehuis Urbana. In de groep gemengde koren weet Zanglust hier met 296 punten een eerste plaats te bewerkstelligen.
Als we in 1943 aangekomen zijn, dan is de tijd aangebroken voor een klein feestje, het eerste lustrum wordt gevierd met een uitvoering op dinsdag 16 en woensdag 17 maart 1943 in gebouw Rehoboth.
Na het openingswoord van de heer A.J. Fortuin brengt de vereniging een aantal nummers ten gehore die goed in de smaak vallen bij de belangstellende toeschouwers in het goed gevulde gebouw Rehoboth.
Onder de aanwezigen bevindt zich zelfs Jhr. Mr. Gustaaf Adolf Strick van Linschoten, (1894-1968) telg uit een adellijke familie en de burgemeester van Zwollerkerspel.
Hij had de moeite genomen om toch Wijthmen even aan te doen.
Hij complimenteert de vereniging bij deze herdenking en spreekt de hoop uit dat steeds de beoefening van de zang hoofdzaak zal blijven bij de vereniging. Diverse afgevaardigden van zangverenigingen uit de omgeving brachten gelukwensen uit aan het jubilerende Zanglust. Naast zang is er deze avond ook een tweetal samenspraken getiteld “In de scheersalon” en “Moeder.”
Het daaropvolgende jaar op 24 februari 1944 vindt er een uitvoering plaats, weer onder leiding van dirigent Lans waar een aantal zangnummers ten gehore worden gebracht.
Naast zang is er bij de vereniging wederom ruimte voor een toneeluitvoering. Het toneelstuk “Verzoening” in het overvolle klein lokaal Rehoboth getuige het krantenbericht. In alle oorlogsjaren komt Zanglust zoals we hebben gezien in actie, meestal is dit in het eigen dorp in Wijthmen.
Vlak voor de bevrijding komt mede-initiatiefnemer (Jan)Willem Boeve te overlijden op 23-jarige leeftijd.
Als op vrijdag13 april in de middag het Régiment de la Chaudiere als onderdeel van de derde Franstalige Canadese infanteriedivisie de gemeentegrens van Zwollerkerspel oversteekt vanuit Heino naar Wijthmen is ons dorp als eerste in Zwollerkerspel bevrijd van de Duitse bezetting. Eindelijk kan de Nederlandse driekleur, bijna vijf jaar zorgvuldig verborgen gehouden weer wapperen als nooit tevoren. De vrijheid is daar en maakt ruimte voor een nieuwe toekomst, ook voor die van de vereniging.
Meer foto van dit toneel zien? Klik hier
De activiteiten van de vereniging worden frequenter en zullen in de komende jaren tot in de 21e eeuw georganiseerd blijven worden. In het algemeen zijn dit jaarlijkse terugkerende activiteiten
Deze activiteiten wordt uitgebreid en soms vervangen door nieuwe bezigheden. Alles hangt natuurlijk af van de inzetbaarheid van de leden.
Zang speelt de belangrijkste rol, maar er waren naast de zang ook het op de planken brengen van toneelstukken, (zie hierboven) het organiseren samen met Centraal Verband van een openlucht bazaar op het veldje aan de Kroesenallee. Om de weersomstandigheden buiten te sluiten later vervangen door indoor bazaars bij de familie Bekedam. Vele activiteiten zijn nodig om gelden binnen te halen, want de geheven contributie is niet voldoende om de honger van de vereniging te kunnen stillen. Zo bezoekt men kerken en bejaardentehuizen om daar te zingen, gaat de vereniging oud papieracties organiseren, collectes lopen voor het Anjerfonds.
Ook is er de verkoop van oliebollen, oliebollen door de leden zelf gebakken en thuisgebracht. Naast deze activiteiten is het koor ook waar mogelijk vocaal aanwezig bij jubilea van de leden en zijn er jaarlijkse uitstapjes geregeld om elkaar ook eens te spreken in andere omstandigheden. We zien dat de vereniging door haar enthousiaste leden van alle markten thuis is. Het organiseren van deze activiteiten wordt doorgaans op de ledenvergadering besproken.
Door de jaren heen waren er vele activiteiten, het gaat hier te ver om deze allemaal op te sommen. Indien u nieuwsgierig geworden ben is er een bijlage van deze activiteiten door de jaren heen opgemaakt door de diverse secretarissen van de vereniging.
In 1949 vindt de zangvereniging een nieuwe thuisbasis als op 12 oktober de 1e steenlegging plaats vindt van het kerkje van de Religieus Evangelisatie Verenging Rehoboth [10] door Dominee G.D. van Noppen. De Rehoboth kerk, een eenvoudige kerk maar met een grote betekenis voor de verenigingsleden en gemeenteleden in de buurtschappen. Deze vereniging is tot op heden nog steeds actief in Wijthmen. De predikanten die de diensten in het kerkje verzorgen komen uit de naaste omgeving.
Zoals we gezien hebben waren er geen stukken om op terug te grijpen in de begin jaren van Zanglust. We vinden het eerste jaarverslag over 1953-1954. Het ledenaantal is dat seizoen ten opzichte van het vorig seizoen met drie leden toegenomen en heeft dan een totaal van dertig leden. Bij de oprichting van een vereniging zijn er in de beginfase vaak veel enthousiaste mensen die graag lid willen worden, later blijkt een lidmaatschap niet aan hen besteed. Aannemelijk is het dat dit ook bij onze vereniging het geval was. We zien namelijk hier ten opzichte van de beginjaren een afname in het ledenaantal. Dit genoemde aantal is toch ongeveer het aantal leden wat de vereniging in de komende jaren zal begroeten.
De vereniging is tot dan bestuurlijk nog steeds een mannenbolwerk, gelukkig doet ook hier de emancipatie haar intrede. Mejuffrouw Anna Kistjes is het eerste vrouwelijk bestuurslid van de vereniging en zij is de secretaris. In welk seizoen Kistjes deze functie – eventueel – in de vorige seizoenen heeft aanvaard is niet duidelijk, wel is ze aanwezig in seizoen 1953/1954.
In dat seizoen is de samenstelling van het bestuur als volgt ingevuld:
1e Voorzitter J. Bekedam, 2e voorzitter: J.W. Bartels, Secretaris A.J. Kistjes en als Penningmeester A. Eikenaar.
1. Marten Bekedam, 2. Hendrik Veldman, 3. Johan Lammersen, 4. Peter Lindeboom, 5. onbekend, woonde destijds net in Wijthmen, 6. Hendrik Beltman,
7. woonde destijds aan de Poppenallee, 8. Jan Ophof, 9. Anton Bekedam, 10. Ab Kok, 11. Hendrik Teunissen? 12. Berend (Bé) Beltman, 13. Dick Boeve,
14. Reintje Lammersen, 15. Griet Veldman, 16. Dick Veldkamp, 17. Gerrie Zomerdijk, 18. Anna Lammersen, 19. Bertha Lammersen, 20. Anna Zomerdijk,
21. Jennie Veldman, 22. Dina Boschman, 23. Derkje Kok- Westerman, 24. Aaltje Smit, 25. Jan Smit, 26. Anton Eikenaar, 27. Frits Bekedam, 28. Anna Kisjes,
29. dirigent van de Wal, 30. Jan Willem Bartels, 31. Rika Lammersen, 32. Zwiertje Neuteboom ? (Foto collectie Wim Jansen)
Dit bestuur werkt mee aan een zangconcours in Heerde op 22 juli en weet ook daar weer een podium plaats te behalen, 69 punten zijn genoeg voor een tweede plaats. Ook zien we dat de vereniging met de eigen aangesloten kerkvereniging in Wijthmen een uitstapje gaat maken naar Valkenburg. Dit is een bijna jaarlijks terugkerend reisje van de vereniging om de onderlinge verhoudingen te intensiveren, dat het op maandag 10 augustus was, daar had niemand problemen mee. Om 23.00 uur komt iedereen weer voldaan in Wijthmen aan.
Ook de traditionele jaarlijkse uitvoering is er weer in Rehoboth op 3 en 4 maart van dat seizoen. Dan ontstaat er in dat jaar een bestuurlijk probleem. Anna Kistjes, de secretaris geeft aan te willen vertrekken wegens werkzaamheden of door een huwelijk naar elders.
Oud oprichter Jan Smit is de beoogde opvolger, Anna noemt hem in de notulen “vriend”, wat de goede onderling verstandhouding aangeeft. Smit was in voorgaande jaren secretaris van de vereniging. Jan Smid zou dus een goede opvolger zijn. Echter na enige bedenktijd gaat Smit niet op de uitnodiging in.
Henk Veldman is dan de volgende beoogde opvolger voor deze functie en dat blijkt een zeer goede keuze te zijn. Veldman zal heel zijn verdere leven lid blijven van de vereniging en actief zijn op bestuurlijk en ondersteunend niveau.
Ingekleurde foto van de zangvereniging “Zanglust”
1e rij van boven: 1.Hendrik Veldman, 2. Johan Neuteboom, 3. Peter Lindeboom, 4. Berend Jan Beltman, Onbekende, 6. Hendrik van Dort.
2e rij van boven: 7. Gerrit Beltman, 8. Frits Bekedam, 9. Hendrik Beltman, Anton Eikenaar, 11. Anton Bekedam en 12. Jan Ophof
3e rij van boven: 13. Anton Grolleman, 14. Egbert Beltman, 15. Marten Lindeboom, 16. dirigent van der Wal, Johan Lammeren en 18. Ap Kok, 19. Anna Kistjes, 20. Dick Boeve, 1. Riek Lammersen, 22. Jennigje Beltman, 23. H. Snel en 24. mevr. Snel.
4e rij van boven: 25. Bertha Dommerholt, 26. J. Esseling, 27.Wietske Klein Ganseij-Vis, 28. Jennie van Essen-Eilander, 29. Bertha Lammersen, 30. Reintje Lammeren, 31. Geesje Grolleman, 32. Abeltje Trip, 33. Dina Bosman en 34. H Teunissen.
2e rij van voren: 35. Dirk Gerritsen, 36. Warner Otterman, 37. Geertje Veldman, 38. Dinie van Voost-Vis, 39. J. Veldman, 40. Anna Lammersen, 41. Janna Zomerdijk,42. Griet Veldman, Berta Grolleman-Lammersen, 44. Riet Koers en 45. Henk Stoel
1e rij van voren: 46. Gerrit Geritssen, 47. W. van de Wal en rechts 48. Femmie van de Wal.
Zanglust is geen groot koor daar bij het 25e-jarige bestaan, maar toch is er dan al een hele tijd gezongen, toneelstukken op de planken gebracht en andere activiteiten zoals we al zagen. Op de dag van de viering van het jubileum, 2 maart 1962 is het kleine gebouw Rehoboth tot de laatste plaats gevuld met belangstellende leden, vele afgevaardigden van zusterverenigingen, andere organisaties en belangstellenden. Ook de oude dirigent de heer Beumer bevindt zich onder de aanwezigen.
De belangstellenden worden hartelijk welkom geheten door – de zelf nog geen vijfentwintigjarige – voorzitter de heer A. van Dam. In zijn openingswoord kijkt de voorzitter terug op de drukbezochte receptie die eerder die dag is gehouden.
Daar geeft de in 1949 benoemde burgemeester van Zwollerkerspel de heer Catharinus Slager (1897-1965) en zijn vrouw blijk van belangstelling om hier aanwezig te zijn. Vele felicitaties en mooie woorden werden daar uitgesproken aan het adres van de jubilerende vereniging.
Van Dam weet op bijzonder aardige wijze in het kort de lotgevallen van de vereniging te memoreren: “Het peil van het koor is in de loop der jaren gestegen, en zou in de volgende jaren tot bloei komen. In 1951 werd in Steenwijk een eerste prijs gewonnen, en een jaar later in Heino was het opnieuw raak, ook weer de eerste prijs.
Het koor beschikte in die tijd over goede zangkrachten, die na jaren oefenen op een behoorlijk peil waren gebracht. In de jaren daarop vertrokken van ons koor juist die ouder leden, het peil zakte hierdoor. Thans bezitten wij weer een redelijk bezet koor met de vele nieuwe aangemelde leden van de laatste tijd. Maar gelukkig zijn er ook nog de leden van de oudere garde. We hebben op dit moment weer een aardig koor,” weet de voorzitter van Dam en de hoop is bij hem gevestigd weer het niveau te halen van de jaren 1951 en 1952. Ook vergeet hij deze dag niet stil te staan bij de leden die in de loop van de jaren ontvallen zijn, zoals de heren Joh. Lindeboom, Willem Boeve en Ebbe Beltman.
De voorzitter vervolgt: “Onder de huidige leden zijn er die al jaren lid zijn en zich verdienstelijk hebben gemaakt. Namen als Jan Veldman, Peter Lindeboom, Johan Lammertsen, Henk Veldman, Jan-Willem Bartels en Jaap Smit zijn namen die ons bekend in de oren klinken. Lof is er voor twee mensen van het allereerste uur, de heer Jan Smit en het trouwe koorlid Ab Kok, die naast de zang ook nog eens, niet onbelangrijk, voor de warme kachel zorgdraagt.”
Het tweetal wordt onder luid applaus tot ereleden van de vereniging benoemd.
De voorzitter besluit: “De zang is nog altijd een medicijn, dat de mens opvrolijkt. Bovenal kunnen we toch de Schepper loven en prijzen in het lied. Alleen dan het hart naar boven om Gods naam te loven in het reinste lied.” Van Dam weet op bijzonder aardige wijze in het kort de lotgevallen van de vereniging te memoreren: “Het peil van het koor is in de loop der jaren gestegen, en zou in de volgende jaren tot bloei komen. In 1951 werd in Steenwijk een eerste prijs gewonnen, en een jaar later in Heino was het opnieuw raak, ook weer de eerste prijs. Het koor beschikte in die tijd over goede zangkrachten, die na jaren oefenen op een behoorlijk peil waren gebracht. In de jaren daarop vertrokken van ons koor juist die ouder leden, het peil zakte hierdoor. Thans bezitten wij weer een redelijk bezet koor met de vele nieuwe aangemelde leden van de laatste tijd. Maar gelukkig zijn er ook nog de leden van de oudere garde. We hebben op dit moment weer een aardig koor,” weet de voorzitter van Dam en de hoop is bij hem gevestigd weer het niveau
te halen van de jaren 1951 en 1952. Ook vergeet hij deze dag niet stil te staan bij de leden die in de loop van de jaren ontvallen zijn, zoals de heren Joh. Lindeboom, Willem Boeve en Ebbe Beltman.
De voorzitter vervolgt: “Onder de huidige leden zijn er die al jaren lid zijn en zich verdienstelijk hebben gemaakt.
Namen als Jan Veldman, Peter Lindeboom, Johan Lammertsen, Henk Veldman, Jan-Willem Bartels en Jaap Smit zijn namen die ons bekend in de oren klinken. Lof is er voor twee mensen van het allereerste uur, de heer Jan Smit en het trouwe koorlid Ab Kok, die naast de zang ook nog eens, niet onbelangrijk, voor de warme kachel zorgdraagt.”
Het tweetal wordt onder luid applaus tot ereleden van de vereniging benoemd. De voorzitter besluit: “De zang is nog altijd een medicijn, dat de mens opvrolijkt. Bovenal kunnen we toch de Schepper loven en prijzen in het lied. Alleen dan het hart naar boven om Gods naam te loven in het reinste lied.”
Onder leiding van de heer van der Wal, de in 1949 aangestelde dirigent zingt het zilverenkoor enkele koorwerken, waarbij er vele sympathieke woorden waren over de uitvoering van deze werken door de zangverenigingen uit Berkum en Ankum. Dit was een goed aanloop op het verdere deel van de feestelijke avond.
Het bestuur had ter invullen van deze avond de Heikneuters uit Aalten uitgenodigd, waarbij babbeltjes, schetsjes en liedjes in het Gelders dialect ten gehore werden gebracht en zo deze prachtige avond een mooie invulling gaven.
En zo vierde de vereniging Zanglust haar zilveren jubileum en kon het uitzien naar het 40e-jarig jubileum over enkele jaren.
In 1962 komen we voor het eerst een kascommissie [11] tegen die het financieel beleid van de vereniging tegen het licht houdt. Op de eerste kascontrole worden geen opmerkingen gemaakt en dus goedgekeurd.
Om de relatie met de gemeente Zwollerkerspel te onderhouden is een afvaardiging bestaande uit dhr. G. Eikenaar en Henk Veldman in 1963 aanwezig bij de installatie van mr. Willem Jacob Elias Crommelin. (1916-1997) Crommelin, afkomstig uit een Nederland patriciaatgeslacht wordt de nieuwe en laatste burgermeester van Zwollerkerspel.
’s-Avonds neemt het tweetal ook het defilé in de veilinghallen in Berkum in ogenschouw.
In 1964 stapt voorzitter van Dam uit het bestuur, dit doet eveneens de tweede voorzitter mejuffrouw van Keulen, beiden door het aangaan van een huwelijk. Hennie Pluim-Smeenk neemt dan de taak van 2e voorzitter waar en Jan Willem Bartels is in voor het nieuwe voorzitterschap.
In 1965 moet dirigent van der Wal door ziekte zijn functie neerleggen.
Snel wordt er een sollicitatieprocedure in gang gezet en de uit Kampen afkomstige Vinke is de beste kandidaat en keuze van het bestuur. In 1968, amper drie jaar later besluit dirigent Vinke plotseling de vereniging alweer te verlaten. De redenen hiervoor is dat hij de mogelijkheden van het koor te gering vindt om dit muzikaal uit te kunnen buiten.
Zanglust in nood? Nee hoor!
De eerdere door ziekte opgestapte van der Wal, hij is dan weer monter genoeg, wil de vereniging graag helpen en neemt het stokje weer over.
Hij ziet in tegenstelling tot dirigent Vinke wel mogelijkheden voor het koor en zal tot 1984 de scepter zwaaien als dirigent van de vereniging.
Op 18 oktober 1971 komt het bestuur met een bijzondere mededeling. In een bestuursvergadering heeft het besloten tot de oprichting van een eigen kinderkoor. De naam voor het kinderkoor zal “De Nachtegaaltjes” zijn, de eerste repetitie vindt plaats in hetzelfde jaar op 1 november in het gebouw Rehoboth. De leiding van het kinderkoor is natuurlijk in handen van dirigent van der Wal. De dames, mevr. van de Veght-Hulleman, mevr. Grolleman-Lammersen en mevr. Veldman-Champagne zullen bij toerbeurten het kinderkoor begeleiden bij de repetities.
In maart 1972 is er de eerste uitvoering van het kinderkoor samen met het grote Zanglust en de toneelvereniging “Kunst naar Kracht”uit Windesheim.
Maar is de oprichting van “De Nachtegaaltjes” een opwelling van het bestuur, is er te veel enthousiasme voor dit kinderkoor, gaf de laatste uitvoering mogelijk een ander inzicht in de toekomst van dit koor? Binnen één jaar naar haar oprichting in augustus 1972 komt het bericht van het bestuur dit kinderkoor op te heffen. Als oorzaken worden genoemd het gebrek aan animo en ook de financiële kant lijkt niet verantwoord te zijn.
Op 9 mei 1972 is er een feestavond ter gelegenheid van het 35-jarige bestaan, op deze avond is er de eervolle vermeldingen van het 35-jarig lidmaatschap van de heren Abert (Ab) Kok en Henk Veldman. Ook Jaap Smit en Peter Lindeboom ontvangen een vermelding.
De meest gangbare namen voor een 40-jarig jubileum zijn robijn en smaragd, maar misschien is de naam doublé jubileum wel beter. Doublé staat namelijk voor verguld, hiermede alvast vooruitkijkend naar het gouden jubileum over tien jaar. Veertig jaar is een hele tijd. Dit jubileum is heel bijzonder als je nadenkt dat je bijna de helft van een mensenleven lid bent van dezelfde vereniging. Alles hier meegemaakt, plezierige, maar ook mindere plezierige momenten gekend hebt met de medeleden. Zelf goed gepresteerd en daardoor ook soms schouderklopjes gekregen hebt. Als dit niet zo zou zijn was je natuurlijk allang op zoek geweest je heil ergens anders te vinden. Het is dus belangrijk altijd aandacht te besteden aan een veertig jarig jubileum, in het bijzonder aan haar leden.
Onder voorzitterschap van Hendrik Beltman, die al jaren in deze functie leidinggeeft bij Zanglust nemen de werkzaamheden tot der organisatie van dit jubileum een aanvang. Deze werkzaamheden leiden er toe dat Zanglust op zaterdag 26 februari 1977 heeft gekozen voor een receptie met een jubileumuitvoering in het gebouw Rehoboth in Wijthmen. We komen nu voor het eerst een andere naam tegen van de zangvereniging en wel “De Christelijke gemengde zangvereniging Zanglust.” Alle leden zijn keurig in een uniform gestoken. Voor de receptie is er nog snel even tijd voor de fotograaf, de heer Boeree uit Zwolle, om het jubilerende gezelschap op de gevoelige plaat vast te leggen bij het toneelgedeelte in het gebouw Rehoboth.
Vele uitnodigingen zijn verstuurd en de receptie wordt dan ook druk bezocht door diversen verenigingen, besturen en vrienden die Zanglust een warm hart toedragen. Zwollerkerspel is inmiddels opgegaan in de gemeente Zwolle, nu geen aanwezigheid van de burgemeester, maar wel van de Zwolse wethouder A.F.M. ter Bekke die namens de gemeente Zwolle de felicitaties komt aanbieden.
Het volgende weekend vrijdag 4 maart is er ’s-avonds een feestavond georganiseerd die alleen toegankelijk is voor de leden, genodigden en de bejaarden uit de buurtschappen. Zanglust brengt een zestal nummers ten gehore onder leiding van de uit Windesheim afkomstige dirigent C. van der Wal en met begeleiding van de heer H. Kuipers.
In de pauze krijgen vier leden de zilveren speld van trouwe dienst van de Koninklijke bond van Zang en Oratoriumverenigingen [12] opgespeld door de voorzitter van de Ring Zwolle. De heren Ab Kok, Jaap Smit, Peter Lindeboom en Henk Veldman mogen naar voren treden voor de 35 jaar dat ze de vereniging zanglust gesteund hebben door hun lidmaatschap. De voorzitter biedt het viertal heren een tegel aan met jaartal, ook worden de echtgenotes in de bloemen gezet. Hierna is er aandacht voor de dirigent van Zanglust, de heer van der Wal. Maar liefst 25 jaar is hij de dirigent van Zanglust en de felicitaties zijn voor hem. Mevrouw van der Wal krijgt een mooie plant aangeboden.
Nu deze huldiging ten einde gekomen is kan de uitvoering van het blijspel “De gebroeders Berends” aanvangen, een uitvoering door negen dames en heren gesouffleerd door mevrouw Broekman, de regie is in handen van de heer Westerop. Bestuur en leden kunnen terugzien op een bijzonder jubileum, het koor beschikt over samenhang zowel individueel als zangmatig, heeft een behoorlijke organisatie en er is, niet onbelangrijk, enthousiasme onder haar leden.
Op naar het vijftig jarig bestaan over tien jaar, de volgende feestelijke periode in de historie van “Zanglust”.
De oecumenische kerstsamenzang
Zo begin zeventiger jaren ontstaat er voor Zanglust een nieuw samenwerkingsverband rond de viering van het kerstfeest. Plaatselijk Belang Wijthmen e.o. komt met een opmerkelijk initiatief. Samen met het R.K, kerkkoor en de gemeenschap Herfte-Wijthmen rond de kersttijd liederen ten gehore te brengen in de R.K. Kerk te Wijthmen. Dit fenomeen is niet uniek in het land, vele steden en dorpen hebben hier al hun weg gevonden. Voor Wijthmen is het echter wel uniek dat de twee verschillende kerkelijke richtingen samen gaan zingen. Zo ontstaat er al snel een kerstsamenzangcommissie. Samen zingen, het is nog niet zo makkelijk als het lijkt, deze samenzang organiseren met beide koren. Scherpe kantjes zijn aanwezig in zang en uitvoering, iedere koor is gewend de uitvoering anders te doen. Er zijn nog heel wat hindernissen te nemen, maar het is belangrijk eenieder in de eigenwaarde te laten. Toch ontstaat er na verloop van tijd een vorm waar ieder koor mee kan leven en zijn de verhoudingen tot het laatst goed gebleven. Dominee en Pastoor zijn aanwezig bij de uitvoeringen, evenals de voorzitter van het Plaatselijk Belang wiens organisatie dit voor de bewoners van Herfte en Wijthmen in het leven heeft geroepen.
In het seizoen 1978-1979 is er een discussie opgang gekomen in de ledenvergadering om een concert te geven in de R.K. Kerk in Wijthmen aan de Erfgenamenweg. De kerk aldaar biedt grote voordelen voor de vereniging. Een groot voordeel is dat deze kerk dichtbij huis is. Ook zijn er voor het geven van een groot concert in het eigen Rehoboth niet voldoende plaatsen beschikbaar voor de beoogde omvang van het concert. Deze discussie onder de leden is niet direct beslecht. Zingen in een katholieke kerk is dan misschien nog net een brug te ver voor de meeste leden, maar het eerste zaadje is geplant, die later in de volgende jaren tot ontkieming zal komen.
Op de repetitie dag (dinsdag 12 juni 1979) geeft zang lid Jan Smit aan per direct te willen stoppen als lid van de vereniging, reden hiertoe is de ziekte van zijn vrouw. Smit is al meer dan 40 jaar lid en ook één van de twee initiatiefnemers bij de oprichting van Zanglust.
Een aderlating voor de vereniging. Een man die vooral in de beginfase zoveel betrokkenheid toonde en invloed had op de weg die de zangvereniging vooral
in de eerste jaren zou gaan inslaan.
Op 28 augustus 1979 wordt in een bijzondere ledenvergadering de nieuwe statuten van de vereniging aangenomen die opgesteld zijn door de in de buurt wonende notaris Erftemeijer maakt te Huize Zalné de actie op. De vereniging heeft nu door het notarieel vastleggen van de statuten een professioneel karakter gekregen, wat onder anderen belangrijk is voor de positie van de penningmeester. [13] Als gevolg van deze nieuwe statuten is het daaropvolgende jaar het gehele bestuur aftredend, maar wel herkiesbaar.
In een bijzondere vergadering in 1984 wordt de positie van de 75e-jarige dirigent van der Wal besproken. Er zijn zorgen ontstaan over het voortbestaan van het koor. De mening heeft postgevat dat het koor niet meer zo functioneert zoals men het zou willen zien. Graag had men gezien dat van der Wal geleidelijk als dirigent zou terugtreden en medewerking zou helpen verlenen bij de opstart van een sollicitatieprocedure voor een nieuwe dirigent. Voorzitter Beltman gaat in gesprek met van der Wal, maar het gesprek brengt geen enkele overeenstemming tussen de beide heren, waarop van der Wal aangeeft met onmiddellijke ingang te bedanken als dirigent. Voor de vereniging is het echter nooit de bedoeling geweest om zo uit elkaar te gaan, vooral de jarenlange samenwerking daarbij in aanmerking genomen. Maar de vereniging zit nu wel zonder een dirigent. Het bestuur start onmiddellijk een sollicitatieprocedure op.
Uit deze procedure komt de 38e-jarige Wim Wolthuis tevoorschijn. Op 1 februari 1984 wordt hij aangesteld als dirigent van Zanglust. Zwanny Blokzijl-Sulman neemt afscheid als voorzitter van de Zanglust, een functie die ze al jaren heeft vervuld. Blokzijl-Sulman blijft wel actief bij de vereniging betrokken door zich naast de zang in te zetten in de organisatie voor het aanstaande jubileum van de vereniging.
In januari 1985 overlijdt op 74-jarige leeftijd het oudste lid van de vereniging Albert (Ab) Kok (1910-1985). Kok was voor Zanglust een belangrijk man. Hij is al in de beginfase betrokken bij de vereniging. Zo schonk hij de benodigde grond voor het gebouw Rehoboth, de ruimte waar zanglust de repetities en optredens heeft. Hij was binnen de vereniging een manusje van alles, zorgde voor aanvang van de repetities tijden koude periodes voor de verwarming en hij is de eerste bekende voorzitter van de verenging.
In het jaar 1987 is het dan al 50 jaar geleden dat de Christelijke gemengde zangvereniging “Zanglust” is ontstaan. Het bestuur onder leiding van Jan de Wit heeft besloten dit op grootse wijze te gaan vieren. Om haar zelf enigszins te ontlasten is er een feestcommissie in het leven geroepen die alle activiteiten rond dit jubileum zal gaan organiseren en coördineren. De feestcommissie bestaat uit het trio Zwanny Blokzijl-Sulman, Frits Pluim en Herman Schrooten. De werkzaamheden zijn dit trio wel toevertrouwd, een programmaboekje van maar liefst 32 pagina’s dik ziet het levenslicht!
Een jubileumconcert en ook twee avonden ruimte voor een toneelstuk zijn er gereserveerd. De voorzitter Jan de Wit mag aftrappen in het voorwoord van het programmaboekje, waarin hij nog eens terugblikt op de enerverende geschiedenis van zijn Zangclub, hij melding maakt van de medewerkers van buiten die aan dit jubileumconcert gaan meewerken. De voorzitter sluit af met de hoop aan allen die straks na het concert gaan luisteren, het een onvergetelijke avond mag worden en van een zeer geslaagd concert zullen gaan genieten. Ook de eigen dirigent – alweer drie jaar bij Zanglust – Wim Wolthuis heeft een plaatsje in het programmaboekje gekregen. Hij refereert aan de naam. Het koor heet “Zanglust”, maar zij heeft ook ‘zang-lust’, een ode aan de zang, aan elkaar en aan de Schepper is zijn betoog. In het programmaboekje is een uitgebreide vermelding van de zangmedewerkers die Zanglust komen versterken.
Op vrijdagavond 20 maart klink het jubileumconcert [14] van de Christelijk Gemengde Zangvereniging “Zanglust” onder leiding van Wim Wolthuis en met medewerking van instrumentale en vocale solisten in de R.K. Kerk in het eigen dorp. “Zanglust” viert met dit bijzondere optreden haar vijftigjarig bestaan, een feestelijke gebeurtenis waarvan alle andere activiteiten van het laatste jaar zich op dit jubileumconcert hebben toegespitst.
De pers geeft een goede impressie van dit concert en van de uitstraling van Zanglust. Dus we laten haar dan maar even aan het woord:
“Mevrouw Zwanny Blokzijl, voorzitter van de feestcommissie, opende dit concert met een vriendelijk woord van welkom, waarna stijlvol het Bondslied van de Koninklijke Nederlandse Zangers bond klonk. Daarna ontwikkelde zich een heel gevarieerd programma dat, onderhoudend was samengesteld. “Zanglust” had in dat geheel natuurlijk een ereplaats; in vijf programmaonderdelen presenteerde het koor zich in een repertoire van in hoofdzaak geestelijke strekking.
“Zanglust” zingt heel beheerst en vocaal goed afgewerkt. Bovendien weet het voor wat intonatie en zuiverheid betreft heel nauwgezet te musiceren.
Wim Wolthuis leidt “Zanglust” enthousiast en met allure: hij weet zijn vocalisten tot goede prestaties te stimuleren. Daarbij toch de aantekening dat zijn slag wat groot is: met een kleine wordt vaak een “fijner” musiceren uitgelokt.
Uit het kooraandeel van “Zanglust” zijn de hoogtepunten “Jeruzalem, o stad van goud” het beroemde “De Heilige stad” (met solisten) en de “Ode” van Herman de Wolf. In deze stukken gaf “Zanglust” een uitstekend visitekaartje af, waarin veel goede vocale kwaliteiten.
Twee vocale solisten werken aan het programma mee, de uit Kampen afkomstige sopraan Luthine Postuma-Groen en de bariton Harry Smink.
Beiden zongen zowel solistisch als in samenwerking met “Zanglust” bijzondere aandelen in het programma.
Luthine Postuma-Groen bracht heel mooi het “Ave Verum”van Mozart en “Hor mein Bitten” van Mendelssohn. Harry Smink bracht overtuigend en in een heel intense voordracht drie negrospirituals. Beide solisten oogstten veel succes met hun optreden en kregen terecht een hartelijk applaus. Instrumentale medewerking werd gegeven door een blaaskwintet uit de gelederen van “De Bazuim.” In een Divertimento van Mozart, een wat te lange bijdrage in het geheel, liet het ensemble zich goed horen. De organist uit Kampen Jan Zwanepol was de onvermoeibare begeleider van zowel koor als solisten, bovendien verzorgde hij een orgel-improvisatie.
Een extra feestelijk tintje aan dit jubileumconcert was de huldiging van een aantal koorleden die lang bij “Zanglust” hebben gezongen en daarmee in het zonnetje werden gezet. Namens de Koninklijke Zangers bond was de heer Meulenbelt aanwezig, die aan de heren Lindeboom en Veldman het insigne overhandigde van vijfenveertig jaar trouwe zangers dienst.
De heer Smit zong vijfendertig jaar in de gelederen van de Zangers bond, en mevrouw Vels en de heren Neuteboom en Beltman vijfentwintig jaar.
Reden om al deze jubilarissen te prijzen; het geeft de geest en sfeer bij “Zanglust” een duidelijke omlijsting.
Het sterk betrokken en enthousiaste publiek was met dit jubileumconcert goed tevreden, het verzuimde niet dat met veel applaus te laten blijken.”
Na het succesvolle jubileumconcert in de zo goed als volle kerk volgde er de volgende dag de receptie bij café-restaurant “De Mol.”
Het jubileumfeest is hiermede echter nog niet ten einde, het daaropvolgende weekend is er tijd voor een ontspanningsavond op vrijdag 26 en zaterdag 27 maart in het gebouw Rehoboth. De opening van de feestavond gaat gepaard met een samenzang waarna een toneelstuk op de planken wordt gebracht.
Zanglust oogstte applaus met haar vijftigjarig bestaan, had een zinvolle invulling gegeven aan het jubileum. Hiertoe een prachtig concert ten gehore gebracht, vele bezoekers getrokken, een toneelstuk op de planken gebracht en niet geheel onbelangrijk, het koor had zich van een evenwichtige samenstelling blijkgegeven, met een aantal van ongeveer 40 leden.
Kortom de toekomst van Zanglust ziet er rooskleurig uit.
Jan de Wit stopt in zijn functie als voorzitter op de jaarvergadering in 1988. Zwanny Blokzijl-Sulman ambieert wederom het voorzitterschap en wordt tot zijn opvolgster gekozen. Op 1 januari van dat jaar telt het koor 37 leden, waarvan 23 dames en 14 heren. Dit koor gaat dat jaar voor het eerst optreden in het bejaardencentrum “De Vloedgraven te Heino en in het bejaardenhuis Rehoboth in Wapenveld. Deze avonden wordt er gezongen onder begeleiding van de organist Kuiper.
Het volgende jaar is er tijdens de jaarvergadering een beter overzicht van het financieel verslag en de agendapunten, deze worden aangereikt aan de leden via een stencil. Op dezelfde vergadering wordt afscheid genomen van Henk Veldman, die meer als 30 jaar actief is geweest als secretaris van de vereniging. Voor het eerst worden mogelijke toekomstige bestuursleden vooraf benaderd om eventueel invulling te willen geven in het bestuur van Zanglust.
Begin januari 1989 is er op verzoek van de dirigent een bestuursvergadering. Er waren wat misverstanden ontstaan volgens de dirigent, maar het bestuur voorzag hierin geen problemen. Echter dit niet nader gedefinieerd probleem zou zodanig van omvang zijn dat dit grote gevolgen zou hebben voor dirigent en vereniging. Wolthuis biedt zijn ontslag schriftelijk de volgende dag aan. Zo kwam een einde aan vijf goede jaren van samenwerking. Om een nieuwe dirigent in te kunnen lijven volgt er een sollicitatieprocedure. Uit de vier sollicitanten kiest het bestuur na een stemming onder de leden de heer Koopman als de nieuwe dirigent van het zangkoor.
Na afloop van een repetitieavond in oktober 1991 geeft dirigent Koopman te kennen te willen stoppen in zijn functie binnen het koor, de aankondiging komt zomaar uit de lucht vallen. Het bestuur komt in spoedvergadering bijeen en stelt de leden in kennis van het besluit van de dirigent. Koopman toont zijn goede wil. Hij wil blijven totdat er een nieuwe dirigent is gevonden. Snel komt een sollicitatieprocedure van de grond waarop zich slechts enkele sollicitanten melden voor de vacant geworden functie. De sollicitatiecommissie bestaande uit de dames Blokzijl-Sulman, Pluim-Smeenk en de heer Kap kiest uit de sollicitanten mevrouw Clementia Postma uit Zwolle om een proefles te verzorgen.
De leden zijn erg enthousiast over haar ideeën, haar werkwijze en besloten wordt haar op 3 december voor een proeftijd van drie maanden in dienst te nemen. Op de algemene ledenvergadering in het voorjaar1992 wordt nogmaals gevraagd wat de leden van haar werkwijze vinden als dirigent, de proeftijd loopt bijna ten einde
De leden zijn erg enthousiast en vinden haar een goede dirigent, koorlid Jaap Smit gaat zelfs nog een stapje verder en vind haar zelfs fantastisch! Smit meent “doordat ze een vrouw is hebben de heren een leuker contact met haar.” Ze is echter aansluitende aan de voorgenoemde proeftijd niet direct beschikbaar,
een zwangerschapsperiode breekt voor haar aan. Op korte termijn weet men de heer Hamberg te strikken als haar tijdelijke vervanger. Na de zwangerschapsperiode zal met haar overlegd worden hoe verder te gaan.
Als Zanglust haar 55-jarig bestaan viert is er op de eerstvolgende repetitie een traktatie en worden de leden in kennis gesteld van de geboorde van een dochter van de dirigente. Op 21 april voegt ze zich weer bij de groep en krijgt ze haar vaste aanstelling.
Het 55e-jarig jubileumconcert [15] in oktober in de R.K. Kerk staat dan voor het eerst onder leiding van Clementia Postma. En Postma zal de puntjes op de i gaan zetten! Zo was het in het verleden gebruikelijk het Bondslied te zingen bij een concert, maar de dirigente is van mening dat dit bij Bondsaangelegenheden hoort en niet bij een concert zoals de vereniging deze presenteert. Er komt een discussie op gang wie nu eigenlijk beslist wat er gezongen gaat worden! Het spreekwoord lijkt op te gaan “Nieuwe heren nieuwe wetten”, maar hier kunnen vele leden zich niet in vinden, besloten is de muziekcommissie hierin te betrekken.
Het bestuur zal in gesprek gaan met de dirigente. Postma is echter een vooruitstrevende, vernieuwende dirigente, iets waar het koor toch wel een beetje aan moet wennen.
Een van haar volgende uitdagingen is dat ze met het koor enkele gedeelten uit de “Deutsche Messe “, letterlijk vertaald Duitse mis, een Hymnen voor de viering van het Heilig Misoffer van Franz Schubert wil in studeren, maar wel verdeelt over een aantal jaren gezien de omvang van dit stuk. Zo kan het koor dit muziekstuk op termijn een keer in het geheel uitvoeren. Maar enkele leden willen liever geen buitenlandse liederen ten gehore brengen en ook de uitvoering hiervan zou in Wijthmen totaal ongeschikt zijn. Anderen zijn toch wel genegen per jaar twee delen uit de “Deutsche Messe” te willen instuderen. Twee leden zijn pertinent tegen omdat de heren bang zijn één vinger te geven, de dirigente dan de hele hand zal nemen.
Toch ontstaat er wel bij velen zangers een positieve dynamiek in de vereniging door het streven van de dirigente.
Ruim een halfjaar later in september 1993 is het nodig een extra ledenvergadering te organiseren op voorspraak van het bestuur en op aandringen van dirigente Postma en de heer Smit. Op deze vergadering worden de leden geconfronteerd met problemen die voorkomen bij vele actieve verenigingen. In ons geval is Postma ambitieus, wil ze zich voor 100% inzetten en wat bereiken met haar nieuwe koor. Dit vergt voor de leden meer inzet en aanpassingen als bijvoorbeeld de tijd voor het instuderen, meewerken aan stemtesten en meer repetities om een verbreding van het repertoire te verkrijgen. Ze wil het koor naar een hoger niveau tillen omdat ze van mening is dat dit koor veel meer kan presteren dan voor mogelijk wordt gehouden. Postma merkt op dat dit bij sommige leden een weerstand oproept, er ontstaan flexibiliteit problemen in de opstelling en er wordt vast gehouden aan oude tradities.
Het is dan moeilijk voor de dirigente om met het koor door te gaan. Maar hoe nu verder?
Er is een behoorlijk verschil van inzicht van sommige leden en die van de dirigente.
Op het gebied van de uit te kiezen liederen wordt een stap gezet door de tijdelijk voorzitter Kap. Kap verklaart dat dirigent en muziekcommissie de liederen samen uitkiezen en het koor dit moet accepteren, niet meezingen is geen keuzemogelijkheid. Kap vraagt de leden zich wat flexibele op te stellen, jezelf en de dirigente de kans te geven voor ontplooiing, anders is er een grote kans aanwezig dat de dirigente opstapt. Dit laatste wil het koor ook niet omdat men toch haar kwaliteiten hoog aanslaat. Enthousiasme opbrengen zal de zaak vlottrekken.
Ruim een jaar later op de laatste repetitie van het jaar 1994 geeft Postma te kennen tevreden te zijn over het afgelopen jaar en meent ze dat de verhoudingen steeds beter worden doordat we elkaar goed zijn gaan leren kennen. Wel voegt ze eraan toe dat ze de hoop heeft dat er in het volgende jaar minder absenten zijn. In dat volgende jaar houdt Postma een stevige vinger in de pap. De vereniging heeft zich langzamerhand aangepast aan haar werkwijze en ziet hiervan ook de zang technische voordelen in. Ze kan dit jaar zelfs een loonsverhoging tegemoet zien.
Onder voorzitterschap van Alje Kap gaat Zanglust haar 60e-jarig bestaan in. Kap is trots op voorzitter te zijn van een koor dat al 60 jaar bestaat.
Kap is trots op voorzitter te zijn van een koor dat al 60 jaar bestaat.
De sfeer onder de leden is goed. De voorzitter heeft een nieuwtje te melden aan ons: het bestuur en leden hebben namelijk besloten om het koor bij dit jubileum een extra tintje te geven door nieuwe koorkleding aan te schaffen. Het koor bestaat op dit moment uit 24 vrouwen en 15 mannen, waarbij hij van de gelegenheid gebruikt maakt om een oproep voor nieuwe leden te doen. Kap gaat verder: “Er is hard gestudeerd om ervoor te zorgen dat wij een goed programma kunnen brengen tijdens dit jubileum en ik ben ervan overtuigd dat wij daarin zijn geslaagd, mede dankzij de uitstekende leiding van onze dirigent mevrouw Clementia Postma”.
Zanglust had veel bekendheid gegeven aan haar concert in de Zwolse Courant en de Peperbus, alsmede werden er folders huis aan huis verspreid en was er een artikel in de Emmausgang [16] en de eigen plaatselijke Elshofbode. En voorzitter Kap krijgt het gelijk aan zijn zijde.
Zanglust acteerde voortreffelijk op haar jubileumconcert op vrijdag 11 april 1997. Wederom is gekozen voor de R.K.-kerk aan de Erfgenamenweg alwaar onder leiding van dirigente Clementia Postma het koor bewees een niveau te hebben bereikt dat duidelijk boven het gemiddelde uitsteekt. Ook het de Brasband David Zwolle verleende haar medewerking aan dit bijzondere concert. Het bestuur en leden van “Zanglust zijn daarom ook bijzonder verheugd dat de opkomst zo groot is en de positieve reacties via de vele kanalen ook in de krant een bevestiging vond.
1. van de Vegt, 2. Frits Bekedam, 3. Herman Schrooten, 4. Hendrik Beltman, 5. Jan de Wit, 6. Anton Eikenaar, 7. onbekend
8. Clementia Postma (dirigent) 9. Hendrik Ruitenberg, 10. Onbekend, 11. Hendrik Veldman, 12. Frits Pluim, 13. Anton Bekendam, 14. Peter Lindeboom,
15. Jaap Smit, 16. Alje Kap, 17. Gé van Dijk, 18. Zwiertje Bekendam, 19. Janny de Ruiter(?), 20. Jouke van Leijen, 21. Lummie Schutte, 22. Gerrie Platje,
23. Toos Jentink, 24. Annie Albers, 25. Jannie Veldman, 26. Fenny Neuteboom-Onderdijk, 27. Willy Bekedam-van der Linde, 28. Gerrie van de Kolk,
29. Jannie Ruitenberg, 30. Jannie de Ruiter (?), 31. Janet Kap, 32. Rieky de Wit, 33. Mevr. Kok, 34. Dikky van de Vegt, 35. Klaasje Zomerdijk,
36. Wietske klein Ganseij-Vis, 37. Bertha Grolleman-Lammersen, 38. Hennie Pluim-Smeenk, 39. Reintje Eikenaar-Lammersen, 40. Zwanny Blokzijl-Sulman.
De volgende dag vindt er bij “Café-Restaurant de Mol” een receptie plaats waar het jubilerende koor alle felicitaties en complimenten in ontvangst neemt. Aansluitend is er een gezellige avond gepland voor de leden met een warm en koud buffet die ze zeker verdiend hadden naar al de inspanning van de afgelopen maanden. De avond wordt ingezet door Zanglust” met het lied “in canon gezongen op de wijze van het lied “Vader Jacob”. Zo had Dicky van der Vegt een klein toneelstukje in elkaar gezet over de lotgevallen van het koor. Ook was er voor de feestvierders nog een vermakelijke quiz in elkaar gezet. Tenslotte klonk er nog een vrolijk lied, gemaakt door de feestcommissie, waaraan ook de voorzitter deelneemt waarmee het feest stijlvol werd afgesloten.
Dirigent Clementia Postma meldt zich in 2000 ziek. In februari 2001 geeft ze aan te moeten stoppen als dirigent van Zanglust. Er is echter geen haast om een opvolger te zoeken, de vereniging kan rustig uitkijken naar een nieuwe dirigent omdat ze haar werkzaamheden niet per omgaande zal neerleggen. In maart van hetzelfde jaar neemt ze al haar taken weer op en wordt er afscheid genomen van haar vervanger dhr. Spronk, die vier maanden het stokje heeft overgenomen. Het bestuur van Zanglust start een sollicitatieprocedure op en Arjan Seinen wordt geschikt bevonden om de nieuwe dirigent van zanglust te worden. Seinen start zijn werkzaamheden op 28 augustus 2001. Op de laatste zangavond op 19 juni was al op een passende wijze afscheid genomen van Clementia Postma, de dirigente die Zanglust zoveel meer kleur wist te geven. Op de zangers dag in Oudleusen op 29 september vindt het eerste optreden plaats van Arjan Seinen met zijn zangkoor.
We weten het dan nog niet van de toekomst van Zanglust, maar het laatste grote concert van Zanglust is op 8 november 2002 in de R.K. Kerk in Wijthmen onder leiding van de eigen dirigent Arjan Seinen.
Medewerking aan dit concert wordt verleend door de Mezzo-sopraan mevr. Tiny Schaapman onder begeleiding van de pianiste mevr. Adri Poelman.
Henk Veldman geeft in een interview [17] in 2002 aan de Zwolse Courant ons een kleine inkijk in zijn beleving bij Zanglust. Het is in 2002 als Henk Veldman 60 jaar lid van de Zangvereniging is. Een bijzondere mijlpaal. Het diamanten jubileum is bereikt voor het 75-jarig lid dat altijd met heel veel plezier de zangverrichtingen van de vereniging bijwoonde. Als jongen van vijftien jaar ging de toenmalige boerenknecht Veldman samen met enkele buurtgenoten voor het eerst naar de zang.
Veldman: ”Er was in die tijd verder in het dorp niet veel te doen en je was al blij dat je wat had”. Het zou een lang en trouw dienstverband gaan worden. De mooiste herinnering heeft hij elke dag om zich heen en dat is zijn vrouw. Het was hier op de zang dat hij haar leerde kennen.
Veldman: “Vroeger was het veel normaler om op deze manier je partner tegen te komen. Ik ken nog wel meer getrouwde paren, die elkaar ontmoet hebben op de zang.” Veldman heeft een uitgesproken mening over zijn lidmaatschap bij de zangvereniging.
“Ik heb in al die jaren maar weinig avonden gemist. Verjaardagen waren geen redenen om niet te komen. Alleen in gevallen van overmacht,
zoals ziekte, moest ik wel eens afhaken. Verder was ik er altijd. Je bent lid of je bent geen lid.”
Ook bestuurlijk werd Veldman een grote aanwinst voor de vereniging. Vijfendertig jaar lang nam hij de functie van secretaris waar.
Veldman: “Ik heb het altijd belangrijk gevonden om wat te doen voor de gemeenschap. Ik heb vele goede herinneringen aan de zang. Er werd natuurlijk nogal wat afgelachen tijdens de repetities. Ik heb er een hele brede kennissenkring aan overgehouden. Er deden zich ook minder leuke zaken voor. We hebben eens op een vervelende manier afscheid moeten nemen van een lid.
Verder heb ik veel mensen zien komen, maar ook zien gaan. Van alle leden die al meezongen toen ik erbij kwam, leven er niet zo veel meer. Dat houdt me de laatste tijd bezig.”
Henk Veldman heeft in zestig jaar op heel wat verschillende plaatsen binnen het koor gezongen en maakte maar liefs negen dirigenten mee.
Veldman vervolgt: “Ook het repertoire veranderde door de jaren heen, maar hield een christelijke inslag. En daar hecht ik veel aan. Dat moet altijd zo blijven, ik beleef er nog altijd veel plezier aan. Ik vind het mooi, omdat je iets voortbrengt met je eigen stem.
Wat mij betreft gaan we nog vele jaren door.”
Hendrik Veldman en de overgebleven leden zullen samen nog slechts enkele jaren plezier beleven aan de zangvereniging. Het koor zou in zwaar weer terecht komen.
Tussen 2002 en 2006 ontstaat de hevigste en beslissende periode in de vereniging die leiden tot het einde van deze zo populaire zangvereniging binnen onze buurtschappen.
Wat zijn de redenen om het doek neer te laten?
Zanglust kon zich tot voorkort heugen op een groot aantal trouwe leden. Maar de vereniging ontkomt niet aan de vergrijzing die zich al enkele jaren terug heeft ingezet. Terugloop van het aantal leden door afzeggingen en ook door overlijden is een realiteit geworden. Aanwas van jongeren, zoals in de tijd van Hendrik Veldman, die zich op 15-jarige leeftijd al vertoefde bij Zanglust, is inmiddels allang een utopie geworden, een maatschappelijk verschijnsel doordat jongeren tegenwoordig de mogelijkheid hebben van een zeer ruime soorten van vrijetijdsbesteding.
Een (zang)groep vormen met vaste avonden in een zo’n kleine gemeenschap als Herfte-Wijthmen is bijna niet meer mogelijk. Ook in dit geval speelt het verminderde kerkbezoek een grote rol. Door het verminderde aantal leden bij Zanglust komen ook de zang technische problemen naar voren. De balans in de stemverhoudingen van het koor laten zich gelden. De kwaliteit van de zang gaat hierdoor geleidelijk achteruit. De val voor Zanglust is ingezet en is niet meer af te remmen als er zich drie bestuursleden terugtrekken en ook vier koorleden de vereniging verlaten.
Met het teruglopende aantal leden komt ook de positie van de betaalde dirigent Seinen in gevaar. Het kleinere aantal leden moeten samen deze kosten dragen evenals de kosten van de verdere organisatorische zaken om de vereniging op de rails te houden.
In deze fase nemen enkele oud-bestuursleden weer bestuursfuncties aan om er toch nog de schouders onder te willen zetten. Maar na verloop van tijd zijn ook deze functies niet meer in te vullen, ook is er weinig animo ontstaan bij de overige leden om toch nog door te gaan.
Dan nemen bestuur en haar leden in 2006 de onvermijdelijke beslissing door het dan 69-jarige koor en daarmee ook de vereniging op te heffen. De laatste ledenvergadering vindt plaat op 17 oktober 2006 waar men de laatste details bespreekt die tot de opheffing gaan leiden. Veel te bespreken is er echter niet meer, een dag samen uit gaan als zangvereniging is nog wel een wens van de leden. Voor het nog aanwezige kasoverschot wijst men verschillende goede doelen aan.
1. Zwiertje Bekendam, 2. Hennie Groen, 3. Zwanny Blokzijl, 4. Warner Otterman, 5. Dick Kok, 6. Henk Veltman, 7. Dicky van de Vegte, 8. Alje Kap,
9. Reintje Eikenaar, 10. Jannie de Ruiter, 11. Ge Otterman, 12 Jeannette Kap, 13. Janny de Ruiter, 14. Janny Veltman, 15.Willy Bekendam,
16. Gerry v.d Kolk, 17. Reintje Eikenaar Lammersen, 18. Jenny Schroten, 19. Hendrik Ruitenberg, 20. Goossen Groen, 21. Henny Pluim, 22. Gait v.d kolk ,
23. Herman Schroten, 24. Wim de Ruiter, 25. Anton Bekendam, 26. Annke Aalbers, 27. Gait v.d Kolk, 28. Gé van Dijk, 29. Bertha Grolleman-Lammersen.
Voor de dan nog 26 leden is de opheffing toch wel een bittere pil, velen waren een groot deel van hun hele leven lid geweest. Zo kwam er een eind aan een succesvolle vereniging die Boeve en Smit in 1937 hebben helpen oprichten. Zij toonden vele mensen deze mooie weg om in te slaan. Er was toen immers in het kleine dorp Wijthmen weinig tot niets voorhanden geweest om samen de vrije tijd door te brengen. Deze ontwikkeling op termijn, ongekend dan nog in Wijthmen, zou leiden tot vele soorten van entertainment naast de gebruikelijke zang. Niet alleen voor de leden, maar ook voor familieleden en kennissen.
Maar nu was het afgelopen, nog éénmaal wil men vlammen, nog éénmaal samen zingen, nog éénmaal samen genieten bij het afscheidsconcert op 16 mei van dat jaar. Nu niet in de R.K.-kerk in Wijthmen of elders, maar in het eigenvertrouwde lokaal Rehoboth [18] waar alles toch lang geleden was begonnen.
[1] Zie katern bevolkingsopbouw over de bevolkingssamenstelling, bron artikel “Iets over Zwolle’s omgeving in de dan geheten Provinciale Overijssche en Zwolsche Courant van 1911.
[2] Wijthmen had in 1870 52 woningen, in 1930 85 woningen, in 60 jaar gemiddeld 33 woningen extra woningen per jaar. In 1911 moet de aanwas van woningen ongeveer 55 woningen zijn geweest.
[3] Bron de Provinciale en Zwolse courant van 8 mei 1911.
[4] Willem Boeve, ook bekend als Jan-Willem Boeve, zoon van Anton Boeve van het winkeltje aan de Kroesenallee is op het moment van de oprichting 15 jaar oud. Hoewel hij tijdens de oorlogsjaren ook als secretaris optrad van de voetbalclub die in Herfte voetbalde op de plaats van de huidige Wijthmenerplas bij boerderij Klink is het (misschien) aannemelijk dat zijn ouders hem daarin stimuleerden.
[5] Jan Smit was één van de initiatiefnemers voor de oprichting van Zanglust, hij woonde aan de Heinoseweg en had in petroleumhandel. Hij zou in 1979 de vereniging verlaten.
[6] De naam is officieel “de Christelijke Zangvereniging Zanglust,” verder zullen we in dit artikel volstaan deze vereniging “Zanglust” te noemen.
[7] 1937-1987 Het ontstaan van Zanglust uit de jubileumuitgave 50 jaar Zanglust.
[8] In enkele jubileum uitgaven van de zangvereniging is er melding gemaakt dat het koor niet of nauwelijks optreedt tijdens de oorlogsjaren. De Elshofbode geeft in een interview met voorzitter de Wit in 1987 aan dat er in de oorlogsjaren slechts sporadisch een optreden plaats vindt. Om dit te kunnen controleren brengen notulen uitkomst. Echter deze notulen zijn niet aanwezig, niet gemaakt of in de tijd verloren geraakt. Misschien waren het aannames van de toenmalige voorzitters, want het was langgeleden en er leek niets was er om op terug te grijpen. Tegenwoordige methodes bieden uitkomst via oude kranten en we vinden toch jaarlijkse optredens van de zangvereniging.
[9] Ring van Zwolle van Christelijke zang- en Oratoriums verenigingen. Een oratorium is een omvangrijk vocaal werk met een veelal geestelijke inhoud voor orkest, zangsolisten en koor, waarbij veelal een verteller de drager van de handeling wordt. In tegenstelling tot een opera heeft een oratorium geen decor en speciale kostuums en wordt er in een oratorium niet geacteerd op een scène.
[10] Rehoboth. De naam stamt uit de Bijbel (Gen. 26 : 22) en betekent, “De Heere heeft ruimte gemaakt, zodat ik wonen en leven kan …”
[11] De notulen spreken hier voor het eerst van een kascommissie, misschien is dit niet voor het eerst waar werd dit in de notulen niet aangegeven.
[12] Een nationale bond voor alle koren die zangverenigingen in Nederland op alle mogelijke gebieden adviezen op maat geeft.
[13] Het financiële beleid is nu juridische afgeschermd en blijft bij de verenging, dit in tegenstelling bij bijvoorbeeld tijden het overlijden van de penningmeester bij niet notariële geregistreerde verenigingen.
[14] Een ingekort verslag van W. Brandse in de Zwolse Courant.
[15] Het 55 jarig jubileum concert met medewerking van het Zwolse Politie mannenkoor, Gerian van de Streek en Edwin van de Kolk spelen trompet en Jan Hamburg het orgel.
[16] Uitgave van de Emmausgang van maart 1997.
[17] De Stentor in 2002.
[18] Lokaal Rehoboth, het oude kleine wijklokaal in de beginfase, Nu is er het in 1949 in gebruik genomen gebouw Rehoboth.
1937-19?? Dhr. Beumer; (zijn termijn is niet precies bekend)
1941-1948 Dhr. G. lans;
1948-1949 Dhr. Heimel;
1949-1965 Dhr. C. van der Wal;
1965-1968 Dhr. G.Vinke;
1968-1984 Dhr. C. van de Wal; (mevr. Markamp-ter Wee is enkele maanden invalster)
1984-1989 Dhr. (W.H.) WimWolthuis;
1989-1991 Dhr. Koopman;
1991-2002 Mevr. Clementia Postma; (vervanging dhr. Hamberg) voor ± 3 maanden en dhr, Spronk voor 4 maanden)
2002-2006 Dhr. Arjan Seinen.
1911
1926
1937
1940
1941
1942
1943
1944
1945
1948
1949
1951
1952
1953
1954
1960
1962
1965
1968
1970
1971
1972
1977
1979
1984
1985
1987
1989
1992
1993
1997
2001
2002
2006
Opgave van toneeluitvoeringen van Zanglust die ons nog bekend zijn:
We proberen zoveel mogelijk alle betrokkenen die op enigerlei wijze hebben bijgedragen aan dit artikel te benoemen. Hoewel van diverse onderdelen het eigendomsrecht niet kon worden achterhaald kan eenieder die van mening is enig recht te kunnen ontlenen aan de inhoud van dit artikel contact met ons opnemen. We kunnen dan uw naam vermelden of het onderdeel op uw verzoek onmiddellijk verwijderen van de site. Uw privacy willen wij altijd garanderen, echter op sommige gedeeltes van deze site worden namen van enkele personen geplaatst. U kunt ons altijd aangeven indien U dit niet wenselijk acht. Wij zullen dan uw naam direct van deze site verwijderen.
Heeft u bij het lezen van bovenstaande teksten onjuistheden geconstateerd zowel inhoudelijk als tekstueel dan houden wij ons graag aanbevolen voor deze opmerkingen. Heeft U misschien aanvullingen op dit artikel, ook dan houden wij ons aanbevolen.
Via de site linksonder kunt U uw opmerkingen aan ons doorgeven of deze mailen naar: historischwijthmen@gmail.com . Alvast dank hiervoor.