Kroesenallee 6: A. Boeve, manufacturen en klompenhandel

Boven:“De Lichte Linden”, voormalige bloemenwinkel annex cadeaushop (foto Historisch Wijthmen)

Een van de aansprekende huizen in Wijthmen is het in kleurrijke baksteen uitgevoerde winkeltje/woonhuis op het kleine heuveltje langs de weg naar Dalfsen. De winkel deed ruim 60 jaar dienst als een winkel van Sinkel[i] waarin van alles te koop was. Op 7 april 1994, een jaar na het overlijden van de eigenaresse, krijgt de winkel een andere bestemming. De winkel wordt getransformeerd tot een bloemenwinkel annex cadeau shop en heet voortaan “De Lichte Linden.”

In 1998 is er nog een voortzetting van de werkzaamheden, maar op 1 oktober 2021 komt definitief het einde van de winkel inzicht als bedrijfsleidster Annet Dijk stopt met haar werkzaamheden aldaar. De winkel wordt dan in 2022 omgebouwd naar een woonhuis met een appartement.

[i] Een Winkel van Sinkel betekent een winkel met een allegaartje aan producten, allerlei verschillende artikelen die niet per se iets met elkaar te maken hebben.

Links: Knipsels van boven naar onder:
Trouwaankondiging Anton en Wilhelmina Cornelia, geboorte dochter Johanna en
overlijdensadvertentie Wilhelmina Cornelia Lode

Het pand kent een rijke geschiedenis voor het buurtschap.
Vanaf 1911 is het (ook) in gebruik als kerkje voor de Vereeniging Bethel[i]. De Vereeniging, die op 7 december van hetzelfde jaar is opgericht stelt zich ten doel het godsdienstig leven in de buurtschap Wijthmen te bevorderen door het houden van godsdienstoefening, en alles wat tot dit doel bevorderlijk kan zijn. Haar grondslag en haar richting vindt zij in de Drie Formulieren van Eenigheid[ii].
Als eerste bestuursleden treden aan M. Lindeboom als secretaris, H. van. Gerner als penningmeester en F. J. v.d. Veen als de eerste voorzitter van de vereniging. De verenging is geen lang leven beschoren. Op 18 januari van hetzelfde jaar was de huidige vereniging Rehoboth al opgericht, het grootste protestante gedeelte van Wijthmen gaf echter de voorkeur daar te gaan kerken. In en na deze periode weten we niet precies wat er zich heeft afgespeeld rond de woning, maar begin jaren 20 van de vorige eeuw komt de woning in het bezit van Anton Boeve (1896-1968) en Wilhelmina Cornelia Lode. (1893-1933)

17 februari 1921 zijn ze getrouwd en gaan wonen aan de Wipstrikkerallee in Zwolle.
Het echtpaar krijgt drie kinderen. In 1921 komt zoon Jan Willem (1921-1945) ter wereld in Zwolle.
Het echtpaar Boeve-Lode verhuist naar Wijthmen tussen 1921 en 1923 en gaat wonen aan de Kroesenallee, destijds aangeduid als D66 (1). In Wijthmen komen de dochters Derkje 1923 en Johanna 1924 ter wereld.

Knipsel met nieuwjaarswens voor 1954

Knipsel: Huwelijk tussen Anton Boeve en Hendrikje Dekker

Anton en Wilhelmina Cornelia starten hier in hun woning een dorpswinkel in 1929 op. De winkel wordt in de tijd aangeduid als “A. Boeve, Manufacturen en Klompenhandel.”
In augustus 1933 moet het gezin Boeve een zware slag incasseren als Wilhelmina Cornelia na een kort ziekbed komt te overlijden, zij is dan slechts 39 jaar oud.
Anton moet zich vanaf dat moment over een gezin ontfermen met drie opgroeiende kinderen. In de komende jaren maakt hij kennis met de ruim 12 jaar jongere Hendrikje Dekker (1909-1993) uit Dalfsen, die al in Wijthmen woonachtig is. In februari 1935 komt het tot een huwelijk. Hendrikje neemt de werkzaamheden in de winkel over en Anton vent zijn waren in de buurtschappen rond Wijthmen uit. Tien jaar later, een maand voor het einde van de tweede wereldoorlog overlijdt Antons zoon Jan-Willem op 23-jarige leeftijd. Hij is op dat moment de secretaris van de in deze oorlog gezamenlijke voetballende katholieke en protestante leden van de voetbalclub “Wijthmen,”
Deze voetbalclub heeft als thuishaven het terrein bij de familie Klink in het gebied waar de Wijthmenerplas tot stand is gekomen.

Anton komt in 1968 te overlijden, hij is dan 72 jaar oud. De winkel wordt niet opgeheven, Hendrikje geeft de voorkeur de winkel voort te zetten op haar eigen werkwijze.
Deze periode zal ruim 25 jaar duren tot haar overlijden op 23 oktober 1993, zij is dan 84 jaar oud.
Het winkeltje met haar bewoners maakte deel uit van een bijzondere periode voor het plattelands Wijthmen.

—

Koen Nijmeijer maakte in 1983 met Hendrikje Boeve-Dekker een vermakelijk interview ongeveer 15 jaar na het overlijden van Anton Boeve.

Vrouw Boeve hoopt nog jaren achter de toonbank te staan
In de winkel van Sinkel is van alles te koop, maar in die van vrouw Boeve niet minder.
Van closetpapier tot plakband, van drie-duims spijkers tot schipperstrui, van schrijfblokken tot klompen en wat al niet meer. “Een kwestie van inkopen met voordeel”, verklaart de bijna 74-jarige eigenaresse van het heerlijke ouderwetse plattelandswinkeltje.

Hendrikje Boeve-Dekker, in de volksmond “Vrouw Boeve” met op de achtergrond interieur en de dorpswinkel (Foto Kootje Klink)

“Tegenwoordig is alles veel te veel aan de mode onder hevig. Daarom moet je niet te veel van alles inkopen. Laatst werd ik nog gebeld door een vertegenwoordiger in elektrische apparatuur.
Maar daar ben ik niet meer aan begonnen. Dat spul gaat kapot en dan zit ik met de brokken. Met dat soort artikelen haal je narigheid binnen de deur.”
A.J. Boeve. De naam van de inmiddels overleden stichter en man van Hendrika Boeve staat nog steeds in witgekalkte letters op de deur van het winkeltje. “En daar blijft-ie staan ook”, verklaart zijn weduwe.
In 1929, Wijthmen was toen niet meer dan een handjevol boerderijen, hier en daar een arbeiderswoninkje en eindeloze roggevelden verkocht Anton Boeve zijn eerste waren.

Zijn latere vrouw, geboren en getogen in Dalfsen, woonde toen al in Wijthmen en was in betrekking.
Vijf jaar later trouwden ze. “De voorkamer was toen winkel en de klompen stonden op zolder. Maar dat was geen doen. Klompen waren toen nog een alledaags artikel. Je bleef lopen”, herinnert vrouw Boeve, zoals iedereen haar tegenwoordig kent, zich nog moeiteloos.
Terwijl manlief met paard en waren ging venten in Hessen, Windesheim, Vilsteren of elders in de buurt, runde zijn vrouw de winkel.
“Mijn man had het niet zo op de winkel begrepen. Die liet-ie graag aan mij over. Het was natuurlijk wel wat anders dan nu. Speelgoed bijvoorbeeld verkocht je niet. Alleen met Sinterklaas.
Was dat afgelopen dan zei m’n man: stop het maar in de doos en berg het maar voor een jaar op.
Maar dat heb ik nooit gedaan. En van lieverlee begon de verkoop te lopen.
Nu krijgt ieder kind wat met een verjaardag”.
Slechts één morgen in de week, op de vrijdag, is de winkel gesloten. Dan stapt ze in haar auto en gaat naar de markt in Zwolle. Toch zal een argeloze klant wel eens vaker voor een gesloten winkeldeur staan. Vrouw Boeve: “als er iets bijzonders is, een verjaardag of zo, dan blijf ik daar niet voor thuis en doe ik de winkel op slot. Of als ik achter druk ben, draai ik de sleutel ook wel eens om. Anders blijf je bezig en kom je nergens meer”.
Lid van een vereniging is ze niet. En nooit geweest ook, “Toen hier in Wijthmen de vrouwenvereniging werd opgericht, had mijn nam net een auto-ongeluk gehad en was ik dus wel verplicht om thuis te blijven. Bovendien waren we liever gezellig met z’n tweetjes. M’n man zei altijd: ik ga toch ook niet naar een mannenclub. Waarom moet jij dan zo nodig naar een vrouwenvereniging”. En zo was het eigenlijk ook. De bejaardensoos? Als je daarnaartoe wilt, moet je kunnen kaarten. Kletsen kan ik thuis ook wel”.
Vrouw Boeve, precies één dag jonger, dan onze voormalige koningin (ze is dus 1 mei jarig), hoopt nog jaren achter de toonbank te staan, behalve het lezen van de krant, ze spelt elke dag het nieuws, en handwerken heeft ze één grote hobby: de winkel. “Het is toch gezellig?”, roept ze uit de grond van haar hart. “En je blijft in de running. Ik kan toch niet met de armen over elkaar blijven zitten. Niets voor mij. Zo lang ik gezond ben, ga ik door. Ik hoop het nog jaren vol te houden, er zijn wel eens mensen die me aanschieten en vragen of ik toch nog wel doorga, zij wordt toch ook ouder zie je ze denken. Nou, ter geruststelling: ik heb absoluut geen zin om te stoppen. Zo lang het me maar niet te gek wordt. Onlangs heb ik de schuur gekalkt. Die staat nu schoon en wel leeg. Als ik jong was, zou ik er een deel van de winkel bijtrekken. Een doe-het-zelf- afdeling of zo.
Daar begin ik nu niet meer aan. Maar ophouden, nee. Waarom ook? Van m’n winkel haal ik toch nog altijd meer dan van m’n kippen”.

“Vrouw Boeve” met op de achtergrond interieur en de dorpswinkel (Foto Kootje Klink)

In 2021 besteedt Nijmeijer nogmaals, nu onder het artikel van het Zwols Historisch Tijdschrift “Kleurrijke Zwollenarren” aandacht aan mevrouw Boeve

Iedereen in Wijthmen en Herfte kocht wel eens iets in de winkel van sinkel van ‘Vrouw Boeve’, zoals ze in het dorp werd genoemd. Hendrikje Boeve had niet alleen van alles te koop. Ze was strabant en pront, maar bovenal een buitengewoon vriendelijke vrouw. Voor iedereen. Ze was echter bepaald niet voor de poes als men kwaad in de zin had. Ze werkte ooit een paar zigeunervrouwen, dat op roverspad was, eigenhandig met behulp van haar wandelstok de deur uit.
Wie binnentrad in het snuisterijenparadijs van Hendrikje Boeve-Dekker moest soms veel geduld hebben. Het kon gebeuren, dat de vrouw des huizes net een dutje in de stoel deed of druk was in het achterhuis.

Dus het kon even duren voordat je als klant geholpen werd. En dan stond de tijd even stil. Dat bood je de gelegenheid om de volgestouwde omgeving eens goed in je op te nemen. De winkel puilde werkelijk uit met alles wat je zo gek niet bedenken kon. Het rook er – in mijn verbeelding althans – naar kamferballen. Oh ja, ze verkocht ook ansichtkaarten met de groeten uit Wijthmen. Haar inkopen deed ze zelf. Daarvoor had ze zelfs een rijbewijs gehaald en een Daf aangeschaft, een automatische auto, die ze wekelijks met bestellingen inlaadde. Met diezelfde Daf reed ze ook op een zondagmorgen naar de kerk (Rehoboth), toen de deur niet goed dichtzat en ze in een scherpe bocht uit de auto viel en over straat rolde. Het liep goed af. Hendrikje was als dienstmeisje uit Dalmsholte gekomen. Na het vroegtijdig overlijden van de eerste vrouw van Anton Boeve trouwden ze. De laatste 25 jaar van haar leven kwam ze er alleen voor te staan. Ze wist zich uitstekend te redden, molk de koe, mestte het varken en dreef de winkel in haar uppie. Ze was een geëmancipeerde vrouw avant la lettre. Toen Wijthmen vlak voor haar dood in de ban raakte van een schoolstrijd zou ze in vertrouwde kring tot verzoening en de ’toekomst aan de jeugd’ hebben opgeroepen.

Een kleindochter durfde dat niet met zekerheid te bevestigen. ‘Want ze was ook diplomatiek en wilde aan iedereen verkopen’. Ze overleed uiteindelijk thuis, temidden van haar naasten, op 23 oktober 1993. Ze was 84 en ligt begraven in het familiegraf op Bergklooster. Bij het leeghalen van het huis werd een grote voorraad vuurwerk op zolder gevonden. Want ook dat explosieve goedje verkocht ze.

—

Tijdlijn familie Boeve

1893
Geboorte van Wilhelmina Cornelia Lode, dochter van Lode en Ekkelenkamp.

1896
Geboorte van Anton Boeve, zoon van J.W. Boeve in Zwolle.

1921

Anton Boeve huwt Wilhelmina Cornelia Lode op 17 februari 1921.
Geboorte van zoon Jan-Willem op 5 augustus van Anton Boeve en Wilhelmina Cornelia Lode.

1923
Geboorte dochter Derkje te Wijthmen.

1924
Geboorte dochter Johanna van Anton Boeve en Wilhelmina Cornelia Lode te Wijthmen.

1933
Overlijden van de 1^e vrouw van Anton Boeve W.C. Lode op 5 augustus op 39^e-jarige leeftijd.

1935
Anton huwt in februari 1935 Hendrikje J. Dekker.

1945
Overlijden van Jan Willem Boeve, oudste zoon van Anton Boeve en Wilhelmina Cornelia Lode te Wijthmen op 23-jarige leeftijd.

1968
Op 9 september 1968 overlijdt Anton Boeve op 72-jarige leeftijd.

1993
Op 23 oktober 1992 overlijdt Hendrikje Boeve-Dekker op 84-jarige leeftijd.

1994
Kleindochter Annet Dijk neemt de winkel over en noemt het bloemenwinkel “De Lichte Linden.”

2021
Op 1 oktober 2021 houdt de bloemenwinkel “De Lichte Linden” op te bestaan.

2022
De voormalige winkel wordt omgebouwd tot een appartement.

[i] Bron: Gids Christelijke Arbeid 1913 blz. 178

[ii] De Drie Formulieren van Enigheid betreffen een drietal theologische geschriften die door de Synode van Dordrecht in 1618–1619 als de belijdenis van de toenmalige gereformeerde kerk werden aanvaard (uit deze gereformeerde kerk zijn de Nederlandse Hervormde Kerk en later de diverse gereformeerde kerkgenootschappen alsook de in 2004 ontstane Protestantse Kerk in Nederland (PKN) voortgekomen).

Deze drie belijdenisgeschriften zijn:

Heidelbergse Catechismus, opgesteld door Zacharias Ursinusen Caspar Olevianus in 1563
Nederlandse geloofsbelijdenis, opgesteld door Guido de Brèsin 1561
Dordtse Leerregels, opgesteld door de Synode van Dordrecht in 1618 en 1619. Deze wordenwordenwordenworden we ook wel de Vijf Artikelen tegen de Remonstrantengenoemd

Naast de Drie Formulieren erkennen deze kerken ook de algemene christelijke geloofsbelijdenissen als belijdenisgeschrift: Apostolische Geloofsbelijdenis, Geloofsbelijdenis van Nicea en de Geloofsbelijdenis van Athanasius.

—-

Gerard Hülsmann

Wijthmen 11 mei 2022, herzien 3 oktober 2022

Kroesenallee 6: A. Boeve, manufacturen en klompenhandel

Uw nieuwsitem?

Verenigingen

Wijthmen.nl