Een boortoren in Wijthmen? Dit kan bijna niet anders of dit moet wel fake nieuws zijn. Boortorens verwacht je bijvoorbeeld in het Midden Oosten of in Texas, maar niet in Wijthmen toch! Toch was dit de realiteit in Wijthmen zo’n ruim 55 jaar geleden.
In juli en augustus van het jaar 1965 deed de N.A.M proefboringen in Wijthmen op een perceel langs de Oude Wythemerweg op de zoektocht naar olie of gas. Deze boortoren werd in het land van de familie Kievitsbosch gebouwd.
Een maand daarvoor, op 6 juli 1965 ontvangt de familie Kievitsbosch de vier contracten die nodig zijn voor de realisatie van een bouwterrein om de proefboringen mogelijk te maken, namelijk de contracten voor de toegangsweg, een contract inzake de boorlocatie, en contracten inzake brandvlam en leiding.
Het terrein waar dit alles plaats vind betreft in totaal een oppervlakte van bijna 11500 m2. (1,15 ha)
De brief met de contracten gesloten tussen H. Kievitsbosch en de N.A.M. in 1965
Zwols Nieuwsblad 14 juli 1965
In juli dat zelfde jaar verschijnt er een artikel in het Zwols Nieuwsblad waarin iedereen toch een beetje inzicht krijgt in het gebeuren aan de Oude Wythmerweg. De kop van dit artikel luid:
GAS IN DE BODEM bij DALFSEN?
Duitse Mij. Doet onderzoekingen.
Enige maanden geleden zijn door een Duitse Maatschappij uit Hannover onderzoekingen gedaan naar aardolie of gas in de omgeving van Dalfsen.
Hiervoor werden explosieven gebruikt die in de grond werden aangebracht, met speciale instrumenten werden trillingen gemeten die ontstonden wanneer de explosieven ontploften. Hieraan kon men dan zien of de bodem olie of gas bevatte. Alles gebeurt in de grootste geheimzinnigheid en vooral als er resultaat verwacht wordt is het nog veel moeilijker om wat te weten te komen. Doch de heren van de Nederlandse Aardolie Maatschappij N.A.M. kunnen niet alles verbergen. Op de grens van de gemeente Dalfsen en Zwollerkerspel is nu nogal bedrijvigheid om een plaats waar gewerkt wordt aan een boorplaats. De N.A.M. heeft van de landbouwer Kievitsbosch in Wythem een stuk grasland gehuurd om er een boortoren te plaatsen. Zover is het echter nog niet. Eerst heeft men met bulldozers de zwarte grond op zij geschoven en nu is men bezig dit stuk land van 1 ha op te hogen met wit zand. Daar overheen wordt dan beton gestort zodat er een plaats komt waar gemakkelijk gewerkt kan worden. De boortoren wordt hier ook op gebouwd. Men is van plan tot 8000 meter diep te boren. Dit alles zal ongeveer 6 weken in beslag nemen en dan pas kan men resultaat verwachten.
Misschien brand er dam ’s-nachts en overdag de gasvlam. Mochten de boringen geen succes worden dan zal e N.A.M. het stuk weer in orde maken, zodat de heer Kievitsbosch het weer gebruiken kan.
Op deze foto uit de krant van juli 1965 is men bezig de boortoren te plaatsen
Hiernaast de bouwlocatie in het land van de familie Kievitsbosch, enkele koeien kijken nieuwsgierig toe hoe er een aantal bouwwerken geplaatst zijn en dat de boortoren – die dan nog horizontaal ligt – in gereedheid gebracht word om de werkzaamheden te kunnen laten aanvangen.
Op 22 juli 1965 is er weer een artikel die ons aangeeft dat de boringen van de N.A.M. gestart zijn.
Laten we ook dit artikel even lezen:
Onbekende krant van 22 juli 1965
Zwolle – De Nederlandse Aardolie Maatschappij, de zelfde die ook de gasbel bij Slochteren heeft gevonden, is begonnen met proefboringen in Wijthmen.
DE NAM verricht reeds gedurende drie weken een proefboring bij Wijhe.
Verschillende maatschappijen hebben in de omgeving van Zwolle grondonderzoek laten verrichten. Het feit dat er nu een proefboring wordt uitgevoerd bewijst niet dat er olie of gas in de grond zit, maar toont alleen aan dat de NAM op grond van de resultaten van het bodemonderzoek de aanwezigheid van olie of gas niet onmogelijk acht.
Zekerheid is pas te verkrijgen met een proefboringen, als die proef positief uitvalt moet er nog worden onderzocht of er een exploitabele hoeveelheid aanwezig is. (22 juli 1965)
De boerderij van de familie Kievitsbosch, met links naast de boerderij de Oude Wythmenerweg
Miny Kievitsbosch, een dochter heeft nog herinneringen aan die periode.
Miny Kievitsbosch schrijft: De herinneringen van deze boorlocatie is dat het erf achter de boerderij geasfalteerd is met een weg naar de boorlocatie. Deze weg werd later gebruikt om te leren fietsen, rolschaatsen, voor de buurkinderen Jan en Marjo Noordman een rustige weg om met hun rolstoelen te rijden. Crossen met oude bromfietsen enz. Tot enkele jaren gelegen was dit de weg naar het boorland. Mijn broers hebben inmiddels het asfalt verwijderd en verhard met klinkers. Ook het erf van mevr. Koenjer (red: naaste buurvrouw) is toen geasfalteerd. Ze hebben tot 1200 meter geboord. Het water mocht niet geloosd worden in de sloten, dit werd met tankwagens afgevoerd naar de Veluwe.
De mensen van de NAM waren erg geheimzinnig, op een gegeven moment kreeg mijn vader te horen dat het niet rendabel was. De putten werden opgeblazen met zoveel geweld dat het puin bij Noordman en bij Harm Doorn in het weiland belandde. (tot 300 m afstand) Het stuk grond werd weer in orde gemaakt voor landbouw gebruik. Mijn moeder maakte de kantoren en de verblijven schoon van de werknemers. Een kantoor met hele grote vellen papier op het bureau en aan de wand geplakt (tekeningen) dat vond ik al indrukwekkend. In de kantine lagen heel veel bouwhelmen en naar mijn idee stonden er heel veel stoelen. Die mocht ik naar buiten zetten zodat mijn moeder de vloer kon dweilen.
Het lawaai ging dag en nacht door. In het begin slecht slapen en daarna waren we het gewend.
Waar was de plaats van de boorlocatie?
Miny: Rechts boven van de foto was toen nog het land van de fam. Noordman. Ik denk dat er ruilverkaveling is geweest. Later is het in bezit gekomen van mijn vader en veel verder naar rechts heeft de boorlocatie gestaan.
De N.A.M. geeft zo ongeveer tegen het einde van dat jaar aan dat er in de grond geen gas of olie te vinden is voor een rendabele exploitatie. De overeenkomsten worden conform de contracten opgezegd en de familie Kievitsbosch ontvangt op 10 januari 1967 de volgende brief van de N.A.M. in de brievenbus.
Beëindiging erfpacht/huurovereenkomst lokatie Zwollerkerspel met toegangsweg en brandvlamterrein
Onder verwijzing naar artikel 17 van de overeenkomsten welke wij op 30 juni 1965 met u gesloten inzake bovengenoemde terreinen, delen wij U mede, dat wij deze overeenkomsten met ingang van 30 juni 1967 zullen beëindigen. De terug te geven terreinen hebben een oppervlakte van respectievelijk 95,41 aren, 12,00 aren en 6,25 aren en maken deel uit van het kadastraal perceel gemeente Zwollerkerspel, sectie G, nummer 2410. De terreinen zijn inmiddels voor gebruik gereed gemaakt en wij stellen deze met ingang van heden wederom te Uwer beschikking. Mocht U met deze oplevering niet akkoord gaan, dan verzoeken wij U binnen een maand na dagtekening van deze brief te reclameren. In verband met deze opzegging berichten wij tenslotte, dat wij de met u in onze brief van 8 oktober 1965 onder de punten (d en e) overeengekomen jaarlijkse schadevergoedingen eveneens met ingang van 30 juni 1967 zullen beëindigen.
Hoogachtend,
N.V. NEDERLANDSE AARDOLIE MAATSCHAPPIJ
Deze brief kondigde dus het einde van de booractiviteiten van de N.A.M. in Wijthmen aan. Het landschap van Wijthmen zou niet worden ontsiert met boortorens en de boeren konden hun activiteiten blijven uitoefen zoals ze dit al honderden jaren in Wijthmen deden.
Maar of deze activiteiten aan de Oude Wythemerweg zonder risico waren valt sterk te betwijfelen.
Ongeveer in deze zelfde tijd was er een groot ongeluk in de buurt van het Drentse Sleen. Een ongeveer 50m hoge boortoren werd in enkele seconden door de aarde opgeslokt. Er was een enorme druk in de schacht ontstaan en toen deze druk vrijkwam ontstond er een ca 30m hoge fontein. Er waren allemaal problemen in de omgeving als verzakkingen e.d.. Dit verhaal is te lezen op het DalfsenNet waarvan de link onder de bronnen is aangegeven.
Maar in Wijthmen had zich dit gelukkig niet voorgedaan en bleef iedereen veilig
Opmerkingen:
We proberen zoveel mogelijk alle betrokkenen die op enigerlei wijze hebben bijgedragen aan dit artikel te benoemen. Hoewel van diverse onderdelen soms het eigendomsrecht niet kon worden achterhaald kan een ieder die van mening is enig recht te kunnen ontlenen aan de inhoud van dit artikel contact met ons opnemen. We kunnen dan uw naam vermelden of het onderdeel op uw verzoek onmiddellijk verwijderen van onze site. Uw privacy willen wij altijd garanderen, echter op sommige gedeeltes van deze site worden namen van personen geplaatst, u kunt ons altijd aangeven indien dit niet wenselijk is. Wij zullen dan uw naam direct van deze site verwijderen.
Heeft u bij het lezen van de teksten onjuistheden geconstateerd zowel inhoudelijk als tekstueel of mist u iets in dit artikel, dan houden wij ons graag aanbevolen voor deze opmerkingen. Ook zijn aanvullingen van harte welkom.
Via de site linksonder kunt u dit aan ons doorgeven. Onze dank hiervoor.
Bronvermelding:
gerardhulsmann